Dąb szypułkowy
(Quercus robur)

Informacje ogólne

Dąb szypułkowy jest to gatunek drzewa liściastego z rodziny bukowatych. Jest on podobny do dębu bezszypułkowego, od którego różni się przede wszystkim tym (stąd też nazwa), że żołędzie i kwiaty umieszczone są na długich do 8 cm szypułkach wyrastających z gałęzi, nie zaś jak w przypadku dębu bezszypułkowego, gdzie kwiatostan umieszczony jest bezpośrednio na gałęzi lub na bardzo niewielkiej szypułce, a owoce bezpośrednio na gałęzi. Dąb szypułkowy osiąga wysokość od 20 do 50 m. Drzewo długowieczne, żyje ponad 700 lat. Początkowo rośnie powoli. Drzewo rosnące swobodnie ma krótki pień dochodzący do 2-3 m średnicy, konary są grube i rozłożyste. Młode drzewo ma korę szarą i gładką, stare - szarą do ciemnoszarej, chropowatą i spękaną. Dąb szypułkowy kwitnie w końcu kwietnia i w maju, po rozwoju liści. Kwiaty żółtawe. Twardziel dębu ceniona w stolarstwie, bednarstwie i szkutnictwie. Dawniej wykorzystywany również w kołodziejstwie oraz jako materiał konstrukcyjny. W Polsce dąb szypułkowy występuje na terenie całego kraju, jednak zasadniczo preferuje tereny nizinne. Występuje w lasach liściastych i mieszanych. Jest on najbardziej rozpowszechnionym w naszym kraju gatunkiem dębu. Największe skupiska tego gatunku to Puszcza Białowieska - niektóre dęby w Puszczy Białowieskiej osiągają wysokość 43 m (średnica do 3m) i są uważane za jedne z najwyższych przedstawicieli swego gatunku. Gatunek często sadzony także jako drzewo wolnostojące. Dąb szypułkowy występuje w Europie za wyjątkiem północnej i śródziemnomorskiej części kontynentu, a także na północy Afryki oraz w Azji Mniejszej.

Ciekawostki

Dąb szypułkowy jest symbolem długowieczności, dostojeństwa i siły - żyje najdłużej z polskich drzew liściastych. Najbardziej znanym dębem w Polsce jest „Bartek” rosnący w pobliżu wsi Bartków koło Zagnańska (województwo świętokrzyskie). Korona o średnicy ok. 40 m, wysokość 27 m a obwód pnia 9 m. Wiek tego drzewa oceniany jest wg najnowszych badań na 645 - 670 lat. Dawniej wiek tego dębu oceniano na lat 1200. Najstarszym dębem szypułkowym w naszym kraju jest „Chrobry”. Rozpiętość korony ok. 16 m, wysokość 28 m a obwód pnia 10 m. Wiek oceniany jest na 740 lat. Usytuowany jest na trasie Szprotawa- Przemków w pobliżu wsi Piotrowice (województwo lubuskie). Dąb szypułkowy jest największym drzewem w Skandynawii, osiąga 30 m wysokości, średnica pnia wynosi około 3 m. Obwód niektórych egzemplarzy dochodzi nawet do 10 m.